خبرگزاری مهر- گروه استانها: در روز عاشورا که تمامی یاران امام حسین(ع) به اذن آن حضرت و پس از آن خود سیدالشهدا(ع) وارد میدان کارزار شده و با دشمنان به نبرد جانانه پرداختند و سرانجام مظلومانه به شهادت رسیدند، امام زین‌العابدین(ع) بر اثر عارضه بیماری و تب شدید از جنگ با دشمنان بازماندند و به اراده الهی از آن واقعه خونین، جان به در بردند تا به عنوان حجت خدا بر روی زمین و امام امت و جانشین پدرشان اباعبدالله الحسین(ع)، سکان کشتی طوفان‌زده امت را به دست بگیرند.
امام سجاد(ع) پس از شهادت پدر در محرم سال ۶۱ قمری، در ۲۳ سالگی به مقام امامت نائل آمدند و در سخت‌ترین و دشوارترین لحظات تاریخ امت اسلام، رهبری شیعیان و محبان اهل‌بیت(ع) را بر عهده گرفتند و راه و روش پدران و نیاکان پاک‌نژاد خویش را استمرار بخشیدند.
امام چهارم با گریه بر شهیدان نینوا و زنده نگه‌داشتن یاد و خاطره جانبازی آنان اهداف شهیدان کربلا را دنبال می‌کردند. ظلمت حادثه کربلا و قیام جاودانه عاشورا به قدری دلخراش بود که شاهدان آن مصیبت عظیم تا زنده بودند آن را فراموش نکردند.
حال وظیفه امام سجاد(ع) بود که آرمان کربلاییان را در لباس جهاد اسارت و در قالب جدال و مواعظ احسن به گوش همگان برساند و مردمان مقهور سیاست جهالت پروری امویان را به اسلام راستین، اسلام محمد(ع) و اسلام قرآن رهنمون گردد.
حضرت امام سجاد (ع) با سخنرانی و خطبه‌های آتشین خود توانستند نهضت حق‌طلبانه سالار شهیدان را از هجوم تحریف نجات بخشند. اینک بعد از گذشت پانزده قرن همچنان این قیام، پرشکوه و جاودانه است؛ امام سجاد(ع) مدت ۳۵ سال حیات پربرکتشان بعد از واقعه عاشورا به روش‌های مختلف نهضت عاشورای حسینی(ع) را در جامعه زنده می‌کردند که خود مبارزه شدیدی علیه دستگاه حاکم به شمار می‌رفت.
در کتاب ارشاد شیخ مفید درباره تاریخ شهادت امام زین العابدین(ع) آمده، گرچه تمامی مورخان و سیره نگاران، اتفاق دارند که این واقعه عظیم در ماه محرم واقع شد، ولی در تعیین روز و سال وقوع آن، اتفاق نظر و دیدگاه واحدی وجود ندارد؛ برخی روز دوازدهم محرم، برخی هجدهم محرم و برخی دیگر بیست و پنجم محرم را روز شهادتش می‌دانند. هم چنین درباره سال شهادت ایشان با این که اکثر مورخان، سال ۹۵ را ذکر کرده‌اند، برخی سال ۹۴ قمری را بیان نموده‌اند.
حضرت سجاد(ع) اوضاع کوفه را متغیر و زمینه قیام‌های بعدی را فراهم نمود
آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی درباره شخصیت چهارمین امام شیعیان می‌گوید: با آن که امام سجاد(ع) فاصله کربلا تا شام را با سکوت گذراندند و فقط به یاد حق مترنّم بودند و با کسی جز اهل‌بیت(ع) حرف نمی‌زدند و با آن که او را در کوفه زندانی کرده بودند و با آهن سخت، دست و پای مبارک ایشان را بسته و بر شتر برهنه سوارش کرده بودند و از رگ‌های بدن او خون جاری بود، هنگامی‌که شروع به سخن کرد، فرمود: ای امّت نابکار، باران بر محل و زمین شما نبارد، ای امتی که حرمت جد ما را درباره ما نگه نداشتید. اگر در روز قیامت در مقابل جد ما قرار گیرید، چه خواهید گفت؟ ما را سوار بر شترهای برهنه، در شهرها می‌گردانید، گویا ما نبودیم که پایه‌های دین را در میان شما محکم نمودیم.
این مرجع تقلید شیعیان ادامه می‌دهد که آنگاه امام سجاد(ع) اشاره به جمعیت کرد: ساکت باشید. وقتی ساکت شدند، پس از حمد و ثنای الهی و صلوات بر رسول خدا(ص) به معرفی خود و افشای جنایاتی که امویان در کربلا مرتکب شده بودند پرداخت. نتیجه این سخنرانی و افشاگری این بود که صدای گریه مردم بلند شد و به یکدیگر می‌گفتند: هلاک شدید و متوجه نیستید که چه‌کار کردید و چه به سرتان آمده است؛ بدین ترتیب حضرت سجاد(ع) اوضاع کوفه را متغیر و زمینه قیام‌های بعدی را فراهم نمودند.
شکل‌گیری انگیزه‌های خونخواهی شهیدان کربلا
عضو هیئت‌علمی جامعه المصطفی العالمیه نیز در همین زمینه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به نقش روشنگری امام سجاد(ع) در واقعه کربلا، گفت: ایشان در شام سخنرانی زیبایی در معرفی اهل‌بیت(ع) و حقانیت امام حسین(ع) بیان نمودند.
حجت‌الاسلام محسن غرویان بیماری حضرت سجاد(ع) را مصلحت الهی دانست و ادامه داد: با این بیماری تکلیف از دوش ایشان برداشته‌شده بود اما به‌عنوان پشتوانه معنوی با دلداری دادن و حمایت معنوی از رزمندگان و اصحاب امام حسین(ع) در کربلا حضور داشتند؛ گویا از جانب خداوند حکمت این بود تا امام سجاد(ع) تکلیف جهاد فیزیکی را نداشته باشند و بمانند برای بعد از کربلا.
وی افزود: سخنان بیدارگرانه امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) در عصر اسارت، وجدان‌های خفته امت اسلام را بیدار ساخت تا انگیزه‌های انتقام خواهی و خونخواهی از شهیدان کربلا در نهاد آنان بارور شود و به دنبال این روشنگری‌ها قیام‌های خونخواهان کوفی در قالب جنبش توابین و سپس قیام مختار شکل گرفت.
حکمت این بود تا امام سجاد(ع) تکلیف جهاد فیزیکی را نداشته باشند و بمانند برای بعد از کربلااین استاد حوزه و دانشگاه گفت: اگرچه به خاطر به شرایط حساس و خفقان آن عصر، امام سجاد(ع) در هنگام ظهور آن نهضت‌ها بیان صریحی نداشت ولی نقش سخنرانی‌های امام در کوفه و شام و موضع‌گیری‌های پنهانی امام زین العابدین(ع) را نباید نادیده گرفت.
وی تصریح کرد: موضع‌گیری‌های قاطع و پرصلابت امام سجاد(ع) در برابر هشام بن عبدالملک (دهمین خلیفه اموی) و عظمت روزافزون امام(ع) در میان مردم، به‌ویژه در میان مردم حجاز سبب شد که هشام به قتل امام سجاد(ع) کمر بندد و دستور داد آن حضرت را مسموم کرده و به شهادت رساندند.
حجت‌الاسلام غرویان در پایان یادآور کرد: ایجاد نهضت بی‌نظیر اسلام با امام حسین(ع) بود و امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) با خطبه‌های بی‌نظیر خود اسلام و جریان عاشورا را زنده نگه داشتند.
نظر شما